Het belang van JUIST ademen bij het herstel van burn-out

Wanneer we overstuur zijn, in paniek of gestrest, krijgen we vaak de raad of de natuurlijke impuls om heel diep adem te halen.
Wel, laat ik je alvast vertellen dat het diep inademen NIET kalmeert.

Wanneer we diep inademen, gaat ons hart juist sneller slaan. Het krijgt namelijk (via het zenuwstelsel) het signaal dat er meer lucht ingenomen wordt omdat er gevaar is. Om aan dit gevaar te kunnen ontsnappen, is er meer energie nodig en bijgevolg dus meer zuurstof.

Het is echter de uitademing – lang en gerekt – die uiteindelijk voor de rust en de kalmering van o.a. het hart zorgt.
Laat ik dit even verduidelijken vanuit het standpunt van het zenuwstelsel.

FEEDBACKLOOPS VAN HET ZENUWSTELSEL
Wanneer je zenuwstelsel gevaar opmerkt (gevaar zijn stresssignalen voor je lichaam) wil het zich verdedigen en zal daarvoor de nodige aanpassingen maken. Je lichaam heeft namelijk meer energie nodig om de handeling van vechten of vluchten mogelijk te maken. Het heeft bijgevolg ook meer zuurstof nodig. Daarom ga je automatisch oppervlakkiger en sneller ademen. Zo kan je lichaam op korte tijd meer zuurstof opnemen en meer CO2 (koolstofdioxide) uitstoten. Dit is een ingenieuze aanpassing van je lichaam! Oorzaak en gevolg.

Maar dit ingenieuze detectiesysteem werkt ook in de andere richting. Als feedbackloop. Wanneer je ademhaling oppervlakkig en sneller wordt of wanneer je veel meer in-en uitademingen hebt per minuut dan normaal (= ongezonde hyperventilatie of overademing) detecteert je zenuwstelsel dit. Voor je zenuwstelsel is dit een inwendig signaal van gevaar want deze lichamelijke verandering doet zich normaal alleen voor bij gevaar.

Je lichaam ziet deze ongezonde ademhaling dus als een bron van stress en zal de verdedigingsreactie (stressreactie) aanhouden. Chronische stress en chronisch overademing is geboren. En een vicieuze cirkel: stress zorgt voor een ontregelde ademhaling – een ontregelde ademhaling is een (nieuwe) bron van stress – je lichaam blijft in de stressreactie – je ademhaling blijft verstoord: oppervlakkig en overmatig. Het ontstaansmechanisme van chronische hyperventilatie. Met alle lichamelijke verstoringen van dien.

DE DRIE FASEN VAN DE ADEMHALING
Het ademproces zorgt voor de “gasuitwisseling” tussen de cellen en de omgeving. Het is één van de belangrijkste levensfucnties. Het doel van deze gasuitwisseling is het handhaven van het normale gehalte aan zuurstof en koolzuurgas in cellen en weefsels. Een normale, gezonde gasuitwisseling zorgt voor de nodige balans. Deze gasuitwisseling bestaat uit drie fasen: de uitwendige ademhaling, het transport van gassen door het bloed en de inwendige ademhaling.

De uitwendige ademhaling bestaat uit het vullen van de longen met lucht en het verwijderen van de afgewerkte lucht. Vervolgens worden de gassen via de longen aan het bloed doorgegeven voor transport doorheen het lichaam waar ze door de cellen en de weefselvloeistof opgenomen en afgegeven worden via de ‘inwendige ademhaling’.

WAAROM WE OVERADEMEN…..
Een snellere en diepere ademhaling zorgt voor het verdrijven van een teveel aan CO2 uit ons systeem. CO2 is niet slecht en hebben we nodig, net zoals zuurstof. Maar zoals bij alles in het leven, draait het om balans. Wanneer we te veel CO2 hebben, ontstaan als afvalproduct van de normale metabole activiteit van de cellen, zorgen sensoren in het lichaam voor een snellere ademhaling. Het te veel aan CO2 wordt dan uitgestoten. Een prachtig systeem om de balans te bewaken.

Het probleem stelt zich echter wanneer we zoals hierboven vermeld, chronisch gaan overademen, waarbij de ademhaling van actieve inspanning wordt nagebootst, zelfs als het lichaam passief is (en de metabolische vraag laag is), het CO2-niveau kritisch laag kan worden en niet kan herstellen. Bij overmatige ademhaling scheidt je namelijk meer CO2 uit dan kan worden geproduceerd. Hierdoor wordt ook de pH-waarde (zuurtegraad) van je lichaam hoger (1) en moeten je nieren bijspringen om de balans mee te herstellen, schrijft schrijft Leon Chaitow in zijn boek ‘Recognizing and Treting Breathing Disorders‘ (2)
Maar ik wijk af…..

NEGATIEVE GEVOLGEN VAN OVERADEMEN EN EEN TE LAAG CO2-GEHALTE
Wanneer het CO2-niveau te laag wordt, zoals we zien bij hyperventilatie en chronisch overademen, wordt de zuurstof en het hemoglobine in het bloed stevig met elkaar verbonden, zodat de zuurstof vast komt te zitten en niet van het bloed wil loskomen om in de weefsels te gaan. Een hogere graad aan CO2 stimuleert hemoglobine om meer zuurstof aan de weefsels af te geven. Een tekort aan CO2 verhindert dit. Je bloed kan dus vergeven zijn van de zuurstof terwijl je lichaam en je hersenen in feite heel weinig zuurstof krijgen. Voor de vitaliteit en het overleven van je cellen is het van cruciaal belang dat ze genoeg zuurstof krijgen.

Dit mechanisme van te weinig zuurstof in de cellen, beïnvloedt veel van onze symptomen negatief of ligt zelfs aan de basis van veel belangrijke symptomen. Al deze nieuwe gezondheidsperikelen zijn opnieuw een nieuwe bron van stress voor je lichaam. Je hebt er dus alle belang bij om juist te ademen.

De ademhaling is bovendien één van de mechanismen waarmee je toegang krijgt ​​​​​​​tot het autonome zenuwstelsel (dat je stressreacties en de werking van je organen regelt). Je autonome zenuwstelsel werkt autonoom en is NIET met je bewuste wil aan te sturen. Maar met je ademhaling dus wel!
In de workshop “Start to Relax” geven we in Omwenteling 4 de nodige aandacht en oefening aan de ademhaling en hoe deze te gebruiken om je zenuwstelsel te kalmeren.

Vind je het moeilijke om juist te ademen met een mondmasker tijdens de Corona-pandemie? Krijg je niet genoeg lucht, heb je last van hyperventilatie of ander gezonheidsklachten? Misschien kunnen deze 9 tips je helpen:
https://www.burnoutacademy.be/9-tips-om-beter-te-ademen-met-een-mondmasker/

Bronnen:
(1) https://nl.wikipedia.org/wiki/Alkalose
(2) Book: Recognizing and Treating Breathing Disorders – Leon Chaitow